GOD BESTAAT NIET

God bestaat niet. Onder die titel zond de RVU in de nacht van 7 op 8 juni jl. een programma uit waartegen op voorhand geprotesteerd werd door katholieke en protestantse instellingen. Terecht natuurlijk, want zulke programma’s, in dit geval zogezegd `educatief’ (lees: “links”, of “humanistisch”), worden met de belastingcenten van allen betaald. De vrijheid van meningsuiting is altijd weer de heilige koe die van stal gehaald wordt om het beledigen van gelovigen te billijken. Scheiding van kerk en staat heet altijd weer die andere heilige koe. In islamitische landen hoeven ze daar niet mee aan te komen. Daar is God nog heilig. Wij prijzen ons gelukkig in beschaafdere of verlichtere contreien te leven. En wat er bij ons van het christendom rest, stelt zo weinig voor dat zelfs voor de meest doorgewinterde spotters de vreugde slechts van korte duur kan zijn.

Die kortstondige vreugde liep parallel aan de inhoud van het programma. Vergelijkt men de vroegere godloochenaars met die van nu, dan valt het gebrek aan originaliteit op. Ondanks de achtergrond van een kerkinterieur en de gesticulaties van een obscene malloot, ging de uitzending mank aan levendigheid. Wat we zagen, was een wetenschapper die een dodelijk saaie monoloog hield over de werking van onze hersenen, af en toe onderbroken door een dodelijk saaie vragensteller met een T-shirt waarop het woord `anti’ prijkte. Begrippen als `bewustzijn’, `geest’ en `ziel’ bleken nagenoeg op hetzelfde neer te komen en werden als uitvloeisel van onze fysieke hersenen afgedaan. Zo simpel is het. God is van onze hersenen het zoveelste uitvloeisel, nog versterkt door het begrip zelfsuggestie. God zit dus tussen onze oren. Tussen sommige oren woelt God zo heftig dat je gevallen van epilepsie krijgt. Paulus en Mohammed bijvoorbeeld. Het gevolg van hun epilepsie is het ontstaan van godsdienst. Hoe simpel! Verklaart dat duizenden jaren van kerken en moskeeën, kathedralen, literaire meesterwerken, schilderkunst, muziek? Komt die beschaving waarin we geleefd hebben, en op de nagloei waarvan wij nog teren, komt het beste dat we voortgebracht hebben, inclusief onze eigen constitutie, onze manier van zijn en handelen en praten, komt dat allemaal voort uit epilepsie en zelfsuggestie? Is de verklaring van de RVU-wetenschapper niet kinderachtig? De grote loochenaars van weleer, die nog risico’s namen, zouden zich in hun graf omdraaien.

`Is er iets buiten onze geest, buiten ons bewustzijn, ons samen-weten (conscientia) dat al het kenbare omvat? Ongetwijfeld is dat er!’, stelde Miguel de Unamuno. Dat is tenminste een serieuze gedachtegang. Een andere uitspraak van Unamuno luidt: `De fanatici van het rationalisme spreken met brutale grofheid over het Geloof.’ Zo ook de professor van het RVU-programma. Hij is typisch voor zijn soort: de wetenschapsfanaten. Ware wetenschap leert te twijfelen en onwetendheid toe te geven. Valse wetenschap werpt zich op als een geloof met dogma’s.

Het misverstand dat zich steeds weer voordoet, is dat de wetenschap ons zou leren dat God niet bestaat. Dat is onzin. De ontdekking dat de aarde om de zon draait, de ontdekking van de bloedsomloop, de ontdekking van de zwaartekracht of de ontdekking van hoe de hersens werken zijn prachtig en goed. Daaruit de conclusie trekken dat God niet bestaat, is een heel ander verhaal. Je kunt er net zo goed de conclusie uit trekken dat God wel bestaat. Veel wetenschappers hebben dat ook gedaan. Zelfs de deïsten van de achttiende eeuw deden dat. Hoewel zij niet in een persoonlijke, geopenbaarde God geloofden, leerden zij uit de natuur dat er iets of iemand moest zijn die dat wonderlijke bouwwerk had uitgedacht en in stand hield. Dat er orde in het universum is, hebben alle serieuze denkers aangenomen. De enkelingen die er liever een wanorde in zagen, werden gek, wanhopig of ongelukkig. Want uiteindelijk is het geloof vooral een kwestie van de wil, en pas daarna van het verstand. Wie van het verstand een allesoverheersende cultus maken, worden monsters – aldus Goya. Wie wil graag van de aap afstammen? Wie wil graag dat met de dood alles ophoudt? Alleen "geestelijk" [1] gehandicapten, dwazen, nihilisten.

Er is een uitspraak van Euripides die erop neerkomt dat de Hemel diegenen gek maakt die hij te gronde voert. M.a.w. de spotters en de zelfingenomen wetenschappers eindigen in waanzin. De RVU-personages zijn een aardig eind op weg.

In 1905 publiceerde de dan nog piepjonge Giovanni Papini zijn “Avondrood der filosofen”. Daarin slachtte hij de filosofen af waarop de moderne godloochenaars zich baseren: Kant, Hegel, Schopenhauer, Comte, Spencer en Nietzsche. Hij beschuldigde ze ervan God te hebben vervangen door vaagheden als het “Ding an sich”, de “Idee”, de “Wil”, de “Mensheid”, de “Evolutie” en het “Leven”. Papini toonde aan dat niet de zuivere wetenschap in strijd is met het Geloof, maar de uit de wetenschap afgeleide filosofie. Die constatering geldt nog steeds.

Noot

[1] Met "geestelijk" bedoel ik niet "verstandelijk" (sommige "verstandelijk" of "beperkten" gehandicapten zijn geestelijk juist gezond) maar "geestelijk" in de zin van "geestelijk ontaard".