Boekaankondiging in Nederlands Dagblad

Onderstaand bericht verscheen 11 september 2009 in het Nederlands Dagblad onder de titel "Gijzelnemer Ingrid Betancourt leeft nog", door de ND-redacteur Albert Heller:
Het is lang niet uitgesloten dat Raúl Reyes, die de Frans-Colombiaanse politica Ingrid Betancourt jarenlang gijzelde, nog leeft. Dat betoogt de Nederlandse auteur Robert Lemm in zijn jongste boek – een autobiografie van rebellenleider, die deze week uitkomt.

AMSTERDAM – Volgens de Colombiaanse overheid kwam Reyes in 2008 om het leven bij een aanval op rebellen van de linkse guerrillaorganisatie FARC. Lemm is acht het echter zeer wel mogelijk dat Reyes nog leeft en verblijft in Frankrijk, waar ook zijn kinderen wonen. Reyes zou gratie hebben gekregen, in ruil voor de vrijlating van Ingrid Betancourt.
De schrijver van het boek baseert zich onder andere op documenten van Raúl Reyes zelf. Die werden hem toegestuurd door iemand uit Equador, die hij ontmoet had toen hij een jaar in Colombia woonde. De inhoud zou afkomstig zijn van een usbstick die door een Ecuadoriaanse militair werd gevonden in het zwaargehavende kamp van Reyes, kort nadat dat kamp overvallen zou zijn door het Colombiaanse leger.
Reyes had daarvoor maandenlang met Venezuela, Frankrijk en Zwitserland onderhandeld over de vrijlating van Betancourt. Dat gebeurde tegen de zin van de Colombiaanse overheid en de Verenigd Staten, want die weigeren te onderhandelen met groepen die zij als ‘terroristen’ beschouwen.
Colombia zou desondanks met de deal akkoord zijn gegaan, met de bedoeling ervoor te zorgen dat de vrijlating van Betancourt niet door anderen bewerkstelligd zou worden.
Onder andere omdat de bevrijdingsactie van Betancourt door Colombiaanse commando’s in de jungle zo vlekkeloos verliep, heeft Lemm twijfels bij de officiële lezing van de Colombiaanse autoriteiten. Volgens hem kan het niet anders, of de FARC heeft meegewerkt aan de actie van de Colombiaanse militairen.

Brieven

Lemms interesse werd verder gewekt doordat in Colombia het verhaal circuleert, dat Reyes in Frankrijk zou verblijven. Kort nadat hij in de zaak geïnteresseerd was geraakt, ontving Lemm enkele brieven van zijn kennis in Equador. Die brieven zou Reyes na zijn ‘officiële dood’ hebben geschreven. Er staat in dat zijn dood in scène zou zijn gezet.
Het lichaam van Reyes is nog altijd niet aan de familie overgedragen. Volgens Lemm is het nog niet eens gevonden. Door zowel Colombia als de FARC wordt er echter niet meer naar gezocht. ,,Beide partijen hebben baat bij de lezing dat hij dood is’’, meent Lemm. ,,Colombia kan zo goede sier maken met de ‘spectaculaire’ bevrijding van Betancourt. De FARC kan hem nu nog als een martelaar portretteren.’’
Lemm besloot vooral een boek over Reyes te gaan schrijven, omdat zijn grote gevoel voor zelfrechtvaardiging hem intrigeerde. ,,Mannen als Reyes geloofden echt in hun onafhankelijkheidstrijd. De gegijzelden heten bij hun dan ook ‘krijgsgevangenen’. Het geloof van deze man in het marxisme deel ik niet, maar het feit dat hij dat volhoudt, daarvoor heb ik bewondering.’’
De reden waarom Reyes toch zwichtte voor een deal is volgens Lemm te vinden in de enorme druk die wereldwijd bestond om Betancourt vrij te laten, van wie de gijzeling de FARC enorm veel negatieve publiciteit opleverde. ,,Het maakte krachten los die te hoog voor hem waren.’’

Niet zeker

Helemaal zeker van zijn theorie is de schrijver overigens niet. Maar voor hem staat vast dat er heel wat rammelt aan het verhaal van de Colombiaanse regering. ,,De bevrijding van Betancourt was zeker doorgestoken kaart.’’
De schrijver houdt er ook rekening mee dat de contacten die hem de informatie toespeelden en die banden hebben met de FARC, hebben geprobeerd via hem een proefballonnetje op te laten. ,,Het kan zijn dat ze via mij proberen goede publiciteit te genereren en willen afwachten wat er nu gebeurt.’’

Het boek, Operatie Phoenix, genoemd naar de operatie van het Colombiaanse leger waarbij Reyes zou zijn gestorven, wordt binnenkort in het Spaans vertaald.